Czym jest miód i jakie ma właściwości – historia i zastosowanie miodu

Historia miodu zaczyna się w erze kenozoiku, ok. 60 mln lat temu, kiedy na świecie pojawiły się pszczoły z rodzaju Apis. Pierwsze wzmianki mówiące o tym, że człowiek docenił pszczoły i czerpał z efektów ich pracy, można zobaczyć na malowidłach naskalnych z epoki mezolitu (kamienia), datowanych na 11 000 – 4 800 lat p.n.e. i pochodzących z Azji oraz Europy. 

Bartnictwo było znane także na terenach Australii, czego dowodzą woskowe malowidła stworzone przez Aborygenów 2 000 lat p.n.e. W Ameryce Środkowej wskazują na to z kolei wydobyte przez archeologów fragmenty uli i barci. Pszczelarstwem, już o 5 000 r. p.n.e., parali się również Egipcjanie. Ciekawostką jest fakt, że w Egipcie miodem płacono za pracę, co świadczy o tym, jak wysoko ceniono ten naturalny pokarm. 

Tradycja koegzystencji człowieka i pszczół z rodzaju Apis mellifera jest zatem bardzo długa i zarazem niezwykle ciekawa. Od milionów lat pszczoły pozyskują miód w identyczny sposób – z nektaru roślin lub ze spadzi. Od tysięcy lat człowiek może cieszyć się tym dobrodziejstwem natury, wciąż odkrywać nowe smaki i właściwości prozdrowotne.

Norma określa miód jako produkt spożywczy wytworzony przez pszczoły z nektaru roślin, spadzi lub z nektaru roślin i spadzi. W związku z tym rozróżniamy trzy typy miodów:

1. nektarowy
2. spadziowy
3. nektarowo-spadziowy

Podstawowym surowcem do produkcji miodu nektarowego jest nektar wytwarzany przez nektarniki kwiatów. Substancja ta zwabia owady zapylające, swą wonią i wysoką koncentracją cukru. 

Odmiana miodu nektarowego zależy od gatunku rośliny z jakiej pszczoła pobrała nektar:

• rzepakowy
• akacjowy
• lipowy
• wrzosowy
• wielokwiatowy
• nawłociowy

Cennymi składnikami miodu są: mikro- i makroelementy /ok.30 pierwiastków/, a najważniejsze to: żelazo, magnez, mangan, kobalt.

Właściwości i zastosowanie miodu:

• Środek odżywczy, wzmacniający
• Działa przeciw bakteryjnie, gojąco
• Działa odtruwająco i neutralizująco na wiele toksyn
• Pobudza odporność 
• Wpływa korzystnie na metabolizm komórkowy i układowy
• Stosowany w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego: żołądka, jelit, wątroby
• W schorzeniach układu krążenia: miażdżyca
• Stosowany w leczeniu schorzeń układu nerwowego: nerwica
• W schorzeniach układu oddechowego np. grypa, przeziębienie, krótkotrwałe oraz nawracające zapalenie gardła
• W schorzeniach układu moczowego 
• Stosowany zewnętrznie na rany i oparzenia

Bardzo ważne!

Pamiętać należy, że wymienione właściwości miodu giną, jeśli będziemy go mocno podgrzewać, gotować czy rozpuszczać w gorącej wodzie. Unieczynniamy wtedy enzymy zawarte w miodzie, dzięki którym wykazuje tak mocno lecznicze właściwości. Najlepszym z wielu sposobów jest rozpuszczanie miodu w letniej, przegotowanej wodzie i stosowanie go do picia, pędzlowania, smarowania czy płukania. Szczególnie bardzo wartościowe, korzystne dla zdrowia i lecznicze jest wypijanie rano na czczo pół szklanki letniej wody z jedną łyżką miodu. Ale uwaga!: Napój musimy przygotować wieczorem, aby zawarte w miodzie biokatalizatory mogły ulec uaktywnieniu. Wskazane jest dodanie jednej łyżki pyłku kwiatowego.

Rodzaje miodów i ich własności:

Akacjowy – Bezbarwny lub jasno słomkowy. Długo nie ulega krystalizacji ze względu na przewagę fruktozy. Po skrystalizowaniu biały lub jasno słomkowy w postaci kremu. Ma słasbo wyczuwalny zapach kwiatu akacji. Zalecany diabetykom, przy przeziębieniach, trudnościach trawiennych oraz schorzeniach nerek i przewodu moczowego. Stosowany przy nadkwasocie żołądka oraz zaburzeniach przewodu pokarmowego. Wzmacnia układ krążenia, oczyszcza wątrobę, działa uspokajająco, moczopędnie oraz bakteriobójczo.

Gryczany – Od ciemnoherbacianego do brunatnego. Przy leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych. Sprzyja tworzeniu się kostnicy po złamaniach. Pomocny w stanach wyczerpania nerwowego, przy miażdżycy, nadciśnieniu, zapaleniu nerek oraz grypach gorączkowych. Zawiera dużo biopierwiastków.

Lipowy – Jasnożółty do zielonkawożółtego a po skrystalizowaniu żołtopomarańczowy lub brunatny. Działa antyseptycznie i uspokajająco. Dla wzmocnienia jego działania podaje się go w herbacie z kwiatu lipowego. Stosowany w chorobach gorączkowych kaszlu, zapaleniu oskrzeli. Skuteczny przy leczeniu przeziębień, w stanach niepokoju i bezsenności.

Nawłociowy – Jasno żółty, a po skrystalizowaniu przechodzi do konsystencji kremu. Posiada wyjątkowy i bardzo charakterystyczny kwaskowaty posmak, łatwo wyróżniający go od inncych gatunków miodu. Stosowany w leczeniu układu moczowego, prostaty, dróg żółciowych oraz stawów. Wykazuje działanie moczopędne i żółciopędne, przeciwzapalne i dezynfekujące. Posiada dużo rutyny i kwertycyny, które poprawiają ukrwienie nerek, a także żył kończyn dolnych.

Rzepakowy – Bezbarwny, czasem słomkowy lub cytrynowy a po skrystalizowaniu białokremowy. W smaku bardzo słodki, co czyni go łatwo rozpoznawalnym, o lekko wyczuwalnym zapachu kwitnącego rzepaku. Jest miodem o największej zawartości glukozy i aminokwasów. Stosowany głównie przy schorzeniach płucnych i sercowych (glukoza to doskonała odżywka dla mięśni a w tym szczególnie sercowego). Poza tym przy zaparciach, przy schorzeniach wątroby (zwiększa jej możliwości detoksykacyjne), nerek i przewodu moczowego.

Spadziowy – Szary lub brunatnozielony. Smak lekko żywiczny. Po skrystalizowaniu tworzy charakterystyczne dla siebie grudki. Zawiera dużo białka, a tym samym ma większe wartości odżywcze i lecznicze od miodów nektarowych. Stosowany przy anemii i zaburzeniach przemiany materii. Miód ze spadzi iglastej leczy nieżyt górnych dróg oddechowych. Posiada właściwości przeciw rakowe, pomocny przy astmie i kamicy nerkowej. 

Wielokwiatowy – Od jasno słomkowego poprzez ciemno herbaciany nawet do brunatnego. Barwa i smak mocno uzależnione od rodzaju oblatywanego kwiatu. Stosowany przy różnego rodzaju alergiach i katarze siennym. Ze względu na silniejsze właściwości inhibinowe, znajduje przede wszystkim zastosowanie w zapobieganiu oraz leczeniu grypy i przeziębień. Stosowany również w leczeniu chorób dolnych dróg oddechowych. Wykazuje właściwości lecznicze serca.

Wrzosowy – Czerwonobrunatny a po skrystalizowaniu przybiera galaretowatą konsystencję. Stosowany do terapii schorzeń jamy ustnej, gardła, błony śluzowej, przy chorobach dróg moczowych i prostaty, przy kamicy nerkowej, zapaleniach jelit i biegunkach. Nie uszkadza szkliwa zębów.

Miód spadziowy- natomiast może powstać ze spadzi iglastej jak i z liściastej. Miód spadziowy powstaje z wydali-ny mszyc i czerwców, albowiem owady te po pobraniu soku roślinnego przyswajają białko i inne substancje, natomiast cukry wydalają nie strawione. Ten słodki kał zwabia pszczoły i mrówki, które gromadzą go jako swój pokarm.Miód wytwarzany jest przez pszczołę z nektaru i spadzi. U większości roślin wewnątrz kwiatów znajdują się nektarniki, czyli gruczoły miodnikowe, z których pszczoła zbiera nektar. Spadź jest słodką wydzieliną spływającą kropelkowo z liści i gałązek niektórych drzew i krzewów. Jest substancją wydzielaną przez owady. One to pobierają z liści czy igieł ogromną ilość soku jako pokarmu a nie mogąc przyswoić tak dużej ilości cukrów wydalają je w postaci kropelek. Miód zawiera 70% węglowodanów w postaci cukrów prostych – glukozy i fruktozy, kwasy organiczne, flawony: rutynę i inhibinę, enzymy m.in.: laktozę, inwertazę, glikoamylazę, mikro- i makroelementy, witaminy. Szereg działań miodu związana jest z obecnością w nim cennych enzymów, a wiadomo wpływają one na przemianę materii i biorą w niej bezpośredni udział.

Dojrzewanie miodu!

Pszczoły pobrany nektar poddają odpowiedniej przeróbce, co nazywamy dojrzewaniem miodu. Proces ten składa się z trzech etapów:

• odparowywanie wody
• dodawanie substancji własnej przez pszczoły
• różne przemiany chemiczne

Miód powinien zaistnieć w codziennej diecie dzieci, młodzieży, ludzi ciężko pracujących fizycznie i psychicznie. Szczególnie poleca się ten cudowny produkt pszczeli studentom. Miód posiada właściwości detoksykacyjne. Mianowicie powstające w wątrobie w wyniku procesu glikozydacji kw. glukuronowy i pirogronowy, wiążą się z substancjami trującymi, tworząc łatwo rozpuszczalne połączenia co umożliwia wydalanie ich z moczem. Zatem ludzie żyjący na terenach przemysłowych, jak również mających kontakt z różnymi używkami, nie powinni eliminować miodu ze swojego jadłospisu.
Profesor Tabershow z USA przeprowadził badania, w których udowodnił, że systematyczne spożywanie miodu opóźnia powstawanie pylicy płuc np.: u górników o 8-10 lat. Miód wykazuje zdecydowane działanie bakteriostatyczne zarówno na bakterie Gram(+) jak i Gram(-).

Właściwości antybiotyczne miodu są uwarunkowane trzema czynnikami:

• obecnością w miodzie nadtlenku wodoru, będącego wynikiem przeciwstawnego działania enzymów: oksydazy glukozowej i katalazy.
• wysokim ciśnieniem osmotycznym 
• obecnością olejków eterycznych i flawonoidów

Stwierdzono, że słodki produkt pszczeli działa stymulująco na układ immunologiczny, wzmagając odporność organizmu. Dzięki swoim właściwościom miód stosowany jest w leczeniu licznych chorób dotyczących skóry, przewodu pokarmowego, układu oddechowego, moczowego, krążenia, krwiotwórczego a nawet nerwowego.

Stałe spożywanie miodu przez dzieci przyczynia się do szybkiego przyrostu masy ciała, wzmożonego rozwoju umysłowego i zwiększonej odporności na choroby!!!